|
Nieuwsbrief PKN Oostzaan - jaargang 2, nr.5.
Nieuwsbrief PKN Oostzaan - jaargang 2, nr.5.
  04 februari 2021,
Ds. Carola Dahmen
Predikant
Beste mensen,
Grote vakantie! Maandenlang!
Nog één keer door die hoge gang,
dan was je vrij.
Maar na een week had je geen zin
en leek de blijdschap van ’t begin
voorgoed voorbij.
Verveling, heel de middag lang,
je zwierf van straat naar huizengang,
waar kon je heen?
In bikkelharde zonneschijn
schenen de huizen leeg te zijn,
het gras van steen.
Je hele stad had zwaar het land,
alsof het oud vertrouwd verband
verbroken was.
Je slenterde, zo loom en sloom,
langs ’t schoolplein, de kastanjeboom,
de lege klas.
(Willem Wilmink)
Een gevoel kwam deze week sterk in me op. En dat was het gevoel van verveling. Heel raar, want het gevoel van verveling ken ik eigenlijk niet meer sinds de grote vakanties van vroeger. 6 weken hadden we zomervakantie. Zo’n twee weken daarvan gingen we als gezin op vakantie, dus die tijd was gevuld. Dan ging ik nog een of twee weken op tennis-camp (eerst als deelnemer, later heb ik zelf kinderen getraind) en mijn verjaardag viel meestal ook in de grote schoolvakantie, dus dat nam ook nog wel een paar dagen verveling weg. Maar er was altijd wel een moment, dat kan ik me nog herinneren, dat je toch weer zin had om naar school te gaan. Gewoon het dagelijks ritme weer oppakken. En op dat soort momenten was het vaak dat de verveling had toegeslagen. “Verveling, heel de middag lang, je zwierf van straat naar huizengang, waar kon je heen?” zoals Willem Wilmink het zo mooi verwoord.
Als al in 6 weken tijd zo’n verveling, zo’n verlangen naar het dagelijks ritme in kinderen en jongeren opkomt, hoe erg moet het niet nu voor hen zijn?
Verveling is eigenlijk iets raars. Bij mezelf nu, maar ook bij kinderen, is het niet zo, dat er niets te doen is. Voor veel kinderen in de vakanties is er altijd wel iets om te doen, speelgoed, met iemand kunnen afspreken, een boek, misschien ook tv of desnoods een computerspel. Verveling betekent niet dat je niets te doen hebt. Ik heb bijvoorbeeld in mijn boekenkast tal van boeken die ik nog wil lezen, er is altijd wel iets om op te ruimen of schoon te maken in ons huis en ook in corona-tijd is het gemeentewerk nooit af, is er altijd wel iets te doen. En toch, deze week kwam bij mij verveling op, het wegvallen van structuren, van vanzelfsprekendheden in je gewone dagelijkse werkzaamheden - het doet wat met je. En dat is niet bepaald prettig. Ik geloof dat verveling veel met zinloosheid te maken heeft. Letterlijk, geen zin hebben om iets te doen. Maar ook geen zin ervaren om iets te doen. Leegheid, het wegvallen van betekenis, van ritme, van structuur. Verveling is een vervelend gevoel, dat is zeker.
Onze dochter Francisca is een grote “Kikker-fan”, een prentenboek serie, en daarvan is er ook een aflevering over Kikker die zich verveelt. Hij heeft nergens zin in: geen zin om Varkentje te helpen met taart te bakken, geen zin om met Eend het huis te schilderen en eigenlijk ook geen zin om Rat te helpen met hout stapelen. Het liefst wil Kikker terug naar bed. Hij is boos, verdrietig. Zo lijkt verveling haast op depressieve en sombere gevoelens. Rat praat met hem erover en dat helpt: verveling kennen we allemaal en hoe vervelend dit gevoel ook is, het gaat ook weer over. Vaak als je jezelf ertoe dwingt om iets te doen, gaat het vanzelf weer over, zegt Rat. En dat gebeurt ook: Kikker helpt Rat, verzamelt paddenstoelen en heeft er ineens weer zin in. Zijn vrolijkheid is terug.
Zo makkelijk als bij Kikker gaat het op dit moment niet bij ons. Voor kinderen en jongeren die niet naar school gaan is dit helemaal zo. Maar ook voor ons volwassene kan de verveling behoorlijk vervelend toeslaan. En het is op dit moment niet zo makkelijk om “iets te doen”, om iets tegen je verveling te doen.
Maar verveling hoeft misschien niet altijd bestreden te worden met “iets doen”. Voor kinderen is het bijvoorbeeld wel eens goed dat ze zich vervelen, want het lokt creativiteit uit. Maar hoe zit dat voor volwassene? Ik zocht een beetje op internet rond verveling en filosofie en kwam een denker uit Zweden tegen. Lars Svendsen schreef een paar jaar geleden een boek met de titel “Filosofie van de verveling” (als ik me nou eens echt goed verveel, ga ik het misschien nog eens lezen). Hij zal er vast heel diepgaande dingen over zeggen en ik doe hem waarschijnlijk tekort, maar een van de dingen die ik ervan begrijp is, dat verveling misschien beter niet verdreven kan worden met “iets doen”. Omdat verveling ons erop kan wijzen wat we missen, wat zin geeft, wat betekenis heeft in het leven. Het stelt een existentiële vraag naar ons leven en wanneer die verveling snel wordt opgevuld door dingen doen, door sensatie, entertainment of wat dan ook, dat krijgt die vraag naar de zin van het leven misschien niet de ruimte.
Juist in deze tijd vallen veel dingen weg die we normaal gezien doen om de verveling tegen te gaan. Wat daarvan vult ons leven alleen maar op en wat vervult daadwerkelijk? Wat is zinloze verstrooiing om je niet te vervelen en wat geeft werkelijk zin aan ons leven?
Ik moet denken aan de rijke jongeling die Jezus vraagt: “Wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?” Behalve de geboden volgen, gewoon goed leven, adviseert Jezus hem om al zijn bezittingen te verkopen, aan de armen te geven en hem te volgen. Maar juist dat is moeilijk voor de rijke jongeling. Het is moeilijk om je zo te laten vallen in het eeuwige leven.
Deel hebben aan het eeuwige leven. Ik denk dat heeft niets met toekomst of de hemel of het hiernamaals te maken, of niet uitsluitend. Het eeuwige leven is ook hier en nu. Maar dat ervaren, daarin leven, dat lukt niet als ons leven gevuld is met allerlei activiteiten die ons afhouden van de vragen die ertoe doen. Van de zin, de betekenis in het leven. Misschien kan verveling ons juist op dit moment helpen om dichterbij het eeuwige leven te komen. Niet dat dit leven met de pandemie en alle maatregelen op dit moment een zalige toestand is. In tegendeel! Maar het kan ons de ogen openen wat we op dit moment missen en wat werkelijk onmisbaar is. Of wat we missen, maar eigenlijk niet nodig hebben, ook straks niet. Misschien moeten we het eens uithouden met die verveling. De verveling aannemen als genade en ermee leven, het onnodige weggeven en de ware zin van het leven volgen. Ons erin laten vallen, want dat eeuwige leven, die zin en betekenis, dat is de basis onder ons leven. Als we alles weggeven, alles kwijt zijn, is dat er nog steeds of we het zo ervaren of niet. We kunnen alles verliezen, toch is God er dan nog steeds.
En van die wijze Kikker leren we nog iets belangrijks: of we er nu iets aan doen, wijs ervan worden of het uitzitten, ook het gevoel van verveling gaat echt wel een keer over.
Met een hartelijke groet,
..................................................
Ds. Carola Dahmen
Predikant
Protestantse Gemeente Oostzaan
Postbus 44
1510 AA Oostzaan
Regelmatig zal de nieuwsbrief van PKN Oostzaan, door ds. C. Dahmen verschijnen.
Dit is jaargang 2, nr. 5 - 04 februari 2021). Voor meer info: predikant@pknoostzaan.nl
of onze websites www.pknoostzaan.nl en www.grotekerkoostzaan.nl
|
28-04-2024
om
10.00 uur2kerk4.JPG)
Agenda_r.JPG "Druk op het pictogram om naar de agenda van de Grote Kerk te gaan!")
